آریتمی سینوسی یک نوع آریتمی قلبی یا ضربان غیرطبیعی قلب است. در رایج‌ترین نوع آریتمی، زمان میان ضربان‌های قلب ممکن است اندکی طولانی‌تر و یا کوتاه‌تر باشد. با توجه به این که شما در حال دم و یا بازدم هستید، در هنگام دم ضربان افزایش و در هنگام بازدم نیز کاهش می‌یابد. ممکن است این موضوع از نظر شما عجیب به نظر برسد و ریتم غیرطبیعی را نشانه سالم بودن قلب بدانید. قابل توجه است که قلب هنگام دم و بازدم ضربان‌های گوناگونی دارد و این امری کاملا طبیعی است. در صورتی که قلب Sinus arrhythmia نداشته باشد، جای نگرانی خواهد بود.
منظور از آریتمی سینوسی چیست؟
آریتمی سینوسی یکی از نشانه‌های سالم بودن قلب است و کاملا نرمال تلقی می‌شود. از بین رفتن آریتمی می‌تواند یکی از علائم بیماری‌های ساختاری قلب و بد کار کردن این عضو از بدن باشد. فاصله زمانی میان دو ضربان قلب تحت عنوان فاصله خوانده می‌شود. در اکثر افراد این فاصله حدود ۱۶/۰ خواهد بود که البته در موارد آریتمی این فاصله هنگام بازدم بیشتر می‌شود.
آریتمی سینوسی در چه کسانی شایع تر است؟
آریتمی یک وضعیت بی‌خطر و طبیعی است که طی آن ضربان قلب به صورت طبیعی با تنفس فرد تغییر می‌یابد. این حالت در کودکان و جوانان بسیار شایع بوده و با افزایش سن کمتر می‌شود. به طور کلی آریتمی در اشخاص سالم علی‌الخصوص ورزشکاران و کسانی که تنفس منظم و عمیقی دارند، بیشتر مشاهده می‌گردد. این حالت به درمان هیچ احتیاجی نداشته و یکی از نشانه‌های سلامت قلب است.
علائم ابتلا به آریتمی سینوسی
اکثر افراد مبتلا به آریتمی علائم خاصی را مشاهده نمی‌کنند، زیرا خفیف و بی‌خطر است. اغلب این نوع آریتمی هنگام معاینه فیزیکی و یا نوار قلب توسط متخصص آریتمی قلبی تشخیص داده می‌شود. گاهی اوقات افراد با Sinus arrhythmia شاهد علائم خفیفی هستند که شامل موارد زیر می‌گردد.
- احساس بال بال زدن قلب درون سینه
- تپش قلب
- کندی ضربان قلب
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- اضطراب
- خستگی
- سبکی سر
- تعریق
- غش
انواع آریتمی سینوسی
انواع آریتمی سینوسی با توجه به علل ابتلا به آن متفاوت است که شامل موارد زیر می‌گردد:
↲ تنفسی-فاز یک
رایج‌ترین نوع آریتمی، نوع تنفسی بوده و با تغییر یافتن ضربان قلب هنگام تنفس تعیین می‌گردد. همانطور که دریافتید با دم ضربان قلب افزایش یافته و هنگام بازدم نیز کاهش می‌یابد. آریتمی تنفسی در افراد سالم و جوان به وفور مشاهده می‌شود و احتیاجی به درمان ندارد.
↲ غیرتنفسی
این نوع آریتمی کمتر شایع بوده و با تغییر یافتن ضربان قلب نامنظم و همچنین غیرمرتبط با تنفس تعیین می‌شود. آریتمی غیرتنفسی ممکن است به دلیل دیگری همچون اختلالات الکترولیتی، مصرف داروها و بیماری‌های قلبی اتفاق بیفتد. در صورت داشتن بیماری زمینه‌ای یا مشاهده هر گونه علائم باید به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت شما بررسی شود و درمان‌های لازم انجام گردد.
↲ ونتریکولوفازیک
آریتمی ونتریکولوفازیک نوعی آریتمی قلبی است که ضربان‌های بطنی به صورت غیرطبیعی و نامنظم در آن مشاهده می‌شود. اغلب این نوع آریتمی خطرناک بوده و به مراقبت‌های پزشکی احتیاج دارد. ضربان‌های بطنی در این حالت می‌تواند بسیار سریع یا بسیار آهسته باشد و سبب کاهش جریان خون به اندام‌های حیاتی بدن همچون قلب و مغز شود. این نوع آریتمی به دلایل گوناگونی از جمله بیماری‌های قلبی، برخی از داروها و ضربه به قلب اتفاق می‌افتد.
آزمایشات لازم برای تشخیص آریتمی سینوسی
از جمله آزمایشاتی که پزشک برای تشخیص آریتمی سینوسی تجویز می‌کند شامل موارد زیر می‌شود.
۱- نوار قلب
پزشک به کمک نوار قلب می‌تواند به درکی کلی از نحوه عملکرد ضربان قلب برسد. این تست در کلینیک‌ها و درمانگاه‌ها انجام می‌شود. در این آزمایش پزشک الکترودها یا چسب‌هایی را به بخش‌های مختلف سینه، پا و دست متصل می‌کند. الکترودها فعالیت قلب را ضبط کرده و تصاویر را نشان خواهند داد. این تست کوتاه مدت بوده و با درد همراه نیست و پزشک با بررسی الگوی آن می‌تواند وجود یا عدم وجود آریتمی را تشخیص دهد.
۲- هولتر مانیتورینگ
هولتر، فعالیت قلب را در یک بازه زمانی ۲۴ الی ۴۸ ساعته ثبت می‌کند. در این روش نیز همانند نوار قلب الکترودهایی را به بدن متصل می‌کنند تا ریتم قلب مشخص شود.
۳- مانیتورینگ رویداد
این دستگاه به هولتر مانیتور شباهت دارد، اما از آن در یک بازه زمانی طولانی یعنی چند هفته یا چند ماه استفاده می‌کنند. هنگامی که بیماران احساس کنند شاهد علائم آریتمی هستند می‌توانند دستگاه را فعال نموده و فعالیت قلب خود را ثبت کنند.
۴- اکو قلب
پزشکان در این آزمایش به کمک امواج سونار از قلب تصویربرداری می‌کنند تا عملکرد، ساختار و اندازه آن را به طور کامل بسنجند. در این آزمایش به دستگاهی که تحت عنوان مبدل خوانده می‌شود، ژل می‌زنند و سپس آن را روی قفسه سینه حرکت می‌دهند تا از قسمت‌های گوناگون قلب عکس گرفته شود.
۵- تست ورزش
تست ورزش بسیار شایع بوده و جهت مشخص نمودن عملکرد قلب هنگام ورزش و استرس تجویز می‌شود. در این روش نیز الکترودهایی به بدن متصل شده و پزشک از شما می‌خواهد که روی دوچرخه ثابت پدال بزنید و یا روی تردمیل بدوید تا ضربان قلبتان را بررسی کند.
۶- آزمایش خون
پزشک علاوه بر معاینات قلبی، آزمایش خون را نیز برای بیمار خود تجویز می‌کند تا میزان منیزیم، پتاسیم و کلسیم که نقش مهمی در بدن دارند را بررسی نماید. برخی از پزشکان میزان کربن دی اکسید و کلسترول موجود در خون را نیز بررسی می‌کنند.
۷- مطالعات الکتریکی فیزیولوژیکی
این روش تهاجمی بوده و به منظور تشخیص انواع خاصی از آریتمی در افرادی که سابقه حملات قلبی را دارند یا دچار تپش قلب هستند، تجویز می‌گردد. در این روش پزشک سیم نازکی را از طریق رگ وارد قلب کرده و بدین طریق ضربان قلب را بررسی می‌کند.
تکنیک‌های کنترل و درمان Sinus arrhythmia
- انجام تمرینات ورزشی منظم موجب بهبود سلامت قلب خواهد شد.
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از حبوبات، سبزیجات و میوه‌ها نیز موجب حفظ سلامت قلب می‌شود.
- میزان مصرف الکل، کافئین و نیکوتین خود را به حداقل برسانید.
- برای کاهش استرس خود ورزش‌هایی همچون یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق را فراموش نکنید.
- داروهای تجویز شده توسط پزشک را به طور منظم میل کنید تا شاهد بهبودی خود باشید.
- مراجعه منظم به پزشک و پیگیری درمان نیز نقش مهمی در کنترل این بیماری خواهد داشت.
- آشنایی با علائم این اختلال نیز به بیماران کمک خواهد کرد تا در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایند.
افزایش آگاهی و جلوگیری از آریتمی سینوسی
افزایش آگاهی نقش بسیار مهمی را در پیشگیری از ابتلا به آریتمی سینوسی ایفا می‌کند. جهت پیشگیری از ابتلا به آریتمی به موارد زیر توجه فرمایید.
- آموزش و کسب اطلاعات
- مشاوره با پزشک
- داشتن رژیم غذایی سالم
- فعالیت‌های بدنی منظم
- مدیریت وزن
- ترک دخانیات
- کاهش مصرف الکل
- کاهش مصرف کافئین
- مدیریت استرس
- خواب کافی
- انجام آزمایشات دوره‌ای
- معاینات منظم
- پیگیری دارویی
- شناخت علائم
- شرکت در گروه‌های حمایتی
آریتمی سینوسی را جدی بگیر..
آریتمی سینوسی یکی از مشکلاتی است که چندان خطرناک نیست، اما اگر به آن توجهی نشود امکان تشدید آن وجود دارد و می‌تواند مشکلات دیگری را نیز برای بیماران ایجاد نماید. در حال حاضر پزشکان برای تشخیص این بیماری از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند.
انتخاب یک پزشک متعهد و باتجربه که بتواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن بهترین خدمات را در اختیارتان قرار بدهد اهمیت زیادی دارد. در صورت مشاهده علائم این اختلال ابتدا به طور کامل تحقیق کرده و پس از انتخاب پزشک و کلینیک مورد نظرتان اقدامات درمانی لازم را طبق دستورات پزشک آغاز نمایید.
*~ سوالات متداول درباره آریتمی سینوسی قلب ~*
همانطور که دریافتید آریتمی به عنوان یک بیماری محسوب نمی‌شود و هیچ عارضه و خطری ندارد، بنابراین کودکان را نیز با مشکلات مختلف همچون ایست قلبی مواجه نمی‌کند و برای آنان خطرناک نیست.
سیستم عصبی خودمختار، تاثیرات تنفسی، سن و وضعیت جسمانی و علل پاتولوژیک از جمله دلایل درگیری با این عارضه است.
آسیب به سر یا گردن، دریافت مقدار زیادی دیگوکسین و بیماری‌های قلبی از علل شایع آریتمی غیر تنفسی است.