استرس بر زندگی افراد به طرق مختلفی تاثیر میگذارد، جدا از تاثیراتی که در حالات روحی و روانی هر فردی میتواند داشته باشد ممکن است به صورت عوارض جسمی نیز در بدن نمایان شود. یکی از عوارض قابل توجه جسمانی که به واسطه استرس بر بدن ما وارد میشود تاثیر آن بر سلامت قلب میباشد. تاثیر استرس بر سلامت قلب به صورت آریتمیهای قلبی مانند فیبریلاسیون دهلیزی نمود پیدا مینماید. ما در این مقاله قصد داریم تاثیرات استرس بر آریتمی قلب یا همان تپش قلب را بررسی کنیم، لذا تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
عوارض جسمانی ناشی از استرس
همان طور که اشاره شد استرس نه تنها بر سلامت روح ما تاثیر میگذارد، بلکه از لحاظ جسمانی نیز میتواند اثرات منفی بر جای بگذارد، در واقع استرس موجب ترشح هورمونهایی در مغز میشود که اثرات آن به صورت عوارض جسمانی در بدن پدیدار میشود، بیشتر این تظاهرات بالینی بر قلب میباشد، برخی از این تاثیرات عبارتند از:
- افزایش ضربان قلب
- افزایش فشار خون
- ترشح کاتکول آمینها (هورمونهای استرس مانند اپی نفرین) از غدد فوق کلیوی
- کاهش اکسیژن رسانی به بدن
تمام موارد ذکر شده میتواند برای قلب خطرناک باشد و منجر به حملهی قلبی، مرگ ناگهانی، نارسایی قلبی و آریتمی قلبی شود. گاهی اوقات افزایش استرس منجر به بروز علائم قلبی در افرادی میشود که هیچ گونه سابقه بیماری قلبی نداشتهاند و در مواقعی نیز موجب بدتر شدن علائم در افرادی میشود که دچار بیماریهای قلبی مانند: نارسایی قلبی، بیماری عروق کرونر قلب و آریتمیهای شناخته شده هستند.
اثرات استرس بر قلب
همان طور که اشاره شد، استرس و تنش های عصبی برای طولانی مدت می تواند سلامت کلی بدن به ویژه قلب را به خطر بیاندازد. به طورکلی، بیماریهای قلبی که به واسطه استرس ایجاد میشود، عبارتند از:
- تاکیکاردی بطنی
- فیبریلاسیون بطنی
- فیبریلاسیون دهلیزی
- افزایش ریتمهای غیرطبیعی
- اسپاسم عروق کرونر قلب که منجر به ایسکمی قلبی میشود.
آریتمی قلبی و استرس
هرگونه ضربان نامنظم قلب تحت عنوان آریتمی شناخته میشود، آریتمی معمولاً زمانی ایجاد میشود که سیگنالهای الکتریکی هماهنگ کننده در قلب به درستی کار نمیکنند. سیگنالهای معیوب میتواند منجر به ضربان خیلی سریع (تاکیکاردی) یا ضربان خیلی کند (برادیکاردی) و یا ضربان نامنظم شود. یکی از دلایل شایع تپش قلب و ضربان نامنظم استرس های پی در پی است. علائم قلبی که به دنبال استرس ممکن است ایجاد شود، عبارتند از:
- تپش قلب (شدت ضربهها شدید میشود و فرد میتواند هر ضربهی قلب را حس کند)
- افزایش ضربان قلب
- احساس درد و فشرده شدن در ناحیه قلب
بیشتر بخوانید: فشار خون بالا و آریتمی قلب
اهمیت کنترل استرس در بیماران قلبی
کنترل استرس در جهت سلامت روانی افراد برای تمام افراد ضروری میباشد اما افرادی که دچار مشکلات قلبی هستند باید در مدیریت استرس خود بیشتر دقت داشته باشند. افرادی که دچار مشکلات قلبی هستند زمانی که تحت فشار و استرس قرار میگیرند ممکن است علائم بیماری آنها بدتر شود بنابراین راهکارهایی جهت کاهش استرس میتواند بر سلامت قلب افراد بسیار موثر باشد.
علائم آریتمی قلبی ناشی از استرس و سایر مشکلات روحی
بر اساس تحقیقات علمی، بالا بودن استرس در افرادی که دچار آریتمی قلبی هستند ممکن است علائم را بدتر کند یا اینکه باعث بروز علائم پنهان شود، بنابراین توصیه میشود این گروه از افراد توجه ویژهای به شرایط روحی خود داشته باشند. بیماریهایی مانند افسردگی و اختلال اضطراب نیز میتواند با افزایش استرس ارتباط داشته باشد بنابراین به همان میزانی که داشتن یک رژیم غذایی سالم، کنترل فشار خون و ورزش برای سلامت قلب شما اهمیت دارد توجه به سلامت روان نیز اهمیت بالایی دارد.
راههای کنترل استرس جهت محافظت از قلب
اگرچه حذف استرس به طور کامل از زندگی امکان پذیر نیست اما در ادامه چند راهکار ساده جهت کنترل سطح استرس پیشنهاد میشود:
- داشتن رژیم غذایی سالم: همان قدر که مصرف غذاهای سالم به سلامت جسمی ما کمک مینماید، در سلامت روح و روان ما نیز نقش دارد. مصرف مقدار زیادی از میوهجات، سبزیجات، غلات کامل و چربیهای سالم و پرهیز از مصرف چربیهای حیوانی، غذاهای فرآوری شده و شکر میتواند در بهبود سلامت روان شما و کاهش استرس موثر باشد.
- ورزش منظم: ورزش کردن موجب ترشج اندورفین میشود، بر اساس تحقیقات بسیاری که انجام شده اندورفین میزان استرس را کاهش میدهد و موجب شادابی و نشاط میشود. توجه داشته باشید که ورزش کردن هم از لحاظ جسمانی برای قلب مفید است و هم از لحاظ روانی تاثیر مثبتی بر سلامت قلب دارد.
گاهی اوقات پزشکان به افرادی که دچار برخی بیماریهای قلبی هستند پیشنهاد مینمایند که از انجام فعالیتهای سنگین ورزشی خودداری اجتناب ورزند بنابراین پیش از اینکه ورزش خاصی را شروع نمائید بهتر ابتدا با پزشک خود مشورت داشته باشید.
- به کار گیری روشهای آرامش اعصاب: هر تمرینی که به شما آرامش دهد مانند یوگا، مدیتیشن، دعا کردن، خواندن یک کتاب در آرامش، سکوت و رها کردن ذهن، تمرکز بر جنبههای مثبت زندگی و …. میتواند موجب کاهش استرس شما شود.
- برقراری ارتباطهای عاطفی با خانواده و دوستان: ارتباط با خانواده و عزیزان و دریافت حمایت عاطفی از جانب دوستان موجب کاهش استرس میشود.
- دوری کردن از موقعیتهایی که موجب استرس شما میشود.
- عدم مصرف سیگار و دخانیات
- در مصرف نوشیدنیهای الکلی زیادهروی نکنید.
- در صورتی که دچار بیماریهای قلبی هستید، داروهای تجویز شده را به صورت منظم مصرف نمائید و اگر در شرایط استرس زائی قرار گرفتید که منجر به تپش قلب یا هرگونه ناراحتی در ناحیه قفسهی سینه شد سریعاً به اورژانس مراجعه نمائید.
همان طور که پیشتر اشاره شد استرس همیشه جزء جدایی ناپذیر از زندگی تمام افراد است اما اگر دچار بیماریهای قلبی هستید جهت سلامت قلب خود سعی کنید تا جایی که میتوانید میزان استرس خود را کاهش دهید.