ایست قلبی در خواب یکی از مسائلی است که می‌تواند به طور ناگهانی و بدون هیچ علامت پیشینی رخ دهد و عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد. این وضعیت به توقف ناگهانی عملکرد قلب در حین خواب اشاره دارد که ممکن است فرد را به کما ببرد یا حتی جان او را بگیرد. به همین دلیل، آگاهی از علل، نشانه‌ها و راهکارهای پیشگیری از این وضعیت که در ادامه این مقاله درباره آن صحبت خواهیم کرد برای حفظ سلامتی و ایمنی فرد ضروری است.
علت ایست قلبی در خواب
ایست قلبی در خواب ممکن است به دلیل مجموعه‌ای از عوامل پزشکی، فیزیولوژیکی و محیطی اتفاق بیفتد که شایع‌ترین دلایل آن شامل موارد زیر است:
۱- بیماری‌های قلبی
افرادی که به بیماری‌های قلبی مبتلا هستند، نظیر آریتمی قلبی، نارسایی قلب یا بیماری عروق کرونر، در معرض خطر بالاتری قرار دارند. در این شرایط، قلب نمی‌تواند به درستی خون را پمپاژ کند و این موضوع می‌تواند منجر به ایست قلبی شود.
۲- اختلالات خواب
آپنه خواب، یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب، باعث توقف تنفس در طول خواب می‌شود. این اختلال می‌تواند منجر به افت اکسیژن خون و در نتیجه ایست قلبی گردد.
۳- عوامل ژنتیکی
برخی افراد به صورت وراثتی مستعد ابتلا به بیماری‌های قلبی و نارسایی قلب هستند. اگر در خانواده شما تاریخچه‌ای از بیماری‌های قلبی وجود دارد، باید به طور منظم معاینات قلبی انجام دهید.
۴- عوامل محیطی و سبک زندگی
مصرف الکل، استعمال دخانیات و استرس‌های روزمره می‌توانند تاثیر منفی بر سلامت قلب داشته باشند. همچنین، عدم فعالیت بدنی و رژیم غذایی نامناسب نیز به عنوان عوامل خطر شناسایی شده‌اند.
۵- مصرف دارو
برخی از داروها می‌توانند باعث تغییر در عملکرد قلب و عروق شوند. از این رو، مهم است که در صورت مصرف دارو، حتماً با پزشک مشورت کنید.
علائم و نشانه‌های قبل از سنکوپ خواب
- احساس سرگیجه یا سبکی سر به دلیل افت فشار خون و کمبود اکسیژن در مغز می‌تواند نشانه‌ای از بروز ایست قلبی باشد. این حالت معمولاً به طور ناگهانی و بدون هیچ هشدار قبلی اتفاق می‌افتد.
- احساس تنگی نفس ممکن است به دلیل مشکلات قلبی یا اختلالات تنفسی باشد. این علامت ممکن است در طول خواب، به ویژه در افراد مبتلا به آپنه خواب، شدت یابد.
- تعریق ناگهانی و زیاد در هنگام خواب می‌تواند نشانه‌ای از بروز بحران‌های قلبی باشد. این علامت ممکن است به دلیل تغییرات ناگهانی در فشار خون یا اضطراب ایجاد شود.
- ضعف عمومی یا احساس خستگی عموما در طی روزهای قبل از ایست قلبی ممکن است افزایش یابد.
- در برخی از موارد، افراد ممکن است احساس تاری دید یا اختلال در بینایی را تجربه کنند که می‌تواند نشانه‌ای از کاهش خون‌رسانی به مغز باشد.
مکانیسم ایست قلبی در خواب
مکانیسم ایست قلبی در خواب اغلب به اختلال در سیستم الکتریکی قلب مربوط می‌شود. قلب دارای یک سیستم الکتریکی است که پیام‌های الکتریکی را برای انقباض عضلات قلب ارسال می‌کند. در صورت بروز اختلال در این سیستم، ممکن است آریتمی‌های خطرناک قلب ایجاد شود که می‌تواند به ایست قلبی منجر گردد.
در حین خواب، فشار خون و ضربان قلب به طور طبیعی کاهش می‌یابد. اگر فرد به هر دلیلی دچار افت شدید فشار خون یا تغییرات ناگهانی در ریتم قلب شود، احتمال وقوع ایست قلبی افزایش می‌یابد. این حالت می‌تواند به طور ناگهانی و در کمتر از چند ثانیه اتفاق بیفتد و اگر اقدامات فوری انجام نشود، عواقب جبران‌ناپذیری به همراه خواهد داشت.
✍️ بیشتر بخوانید: تپش قلب در خواب و ۱۰ علت رایج آن
تفاوت ایست ناگهانی قلب در خواب و سکته قلبی
سکته قلبی به دلیل انسداد رگ‌های قلبی و کاهش خون‌رسانی به عضله قلب ایجاد شده و با علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس و عرق کردن همراه است. سکته قلبی می‌تواند در هر زمانی، از جمله در حین خواب، رخ دهد، اما اغلب در بیداری احساس می‌شود.
در مقابل ایست قلبی به توقف ناگهانی عملکرد قلب اشاره دارد و ممکن است بدون هیچ علامت قبلی در خواب اتفاق بیفتد. در ایست قلبی، خون دیگر به ارگان‌ها و بافت‌های بدن نمی‌رسد و اگر سریعا درمان نشود، می‌تواند به مرگ منجر شود.
عوامل خطر سنکوپ خواب
- عوامل خطر برای سنکوپ خواب شامل موارد زیر است:
- هر چه سن بالاتر برود؛ خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی نیز افزایش می‌یابد.
- وجود سابقه خانوادگی از بیماری‌های قلبی مادرزادی و نارسایی قلب می‌تواند ریسک این وضعیت را افزایش دهد.
- افرادی که از دیابت، فشار خون بالا، چربی خون بالا و مشکلات تیروئیدی رنج می‌برند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
- عدم فعالیت بدنی، رژیم غذایی نامناسب و استرس‌های مداوم خطر ایست قلبی را افزایش می‌دهند.
- مصرف برخی از داروها، مانند داروهای ضد افسردگی و مسکن‌ها، می‌تواند تأثیر منفی بر روی عملکرد قلب داشته باشد.
جلوگیری از ایست قلبی در خواب
برای پیشگیری از ایست قلبی در خواب می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
↲ معاینات دوره ای و منظم قلب داشته باشید
انجام معاینات دوره‌ای قلبی و مشاوره با پزشک برای شناسایی مشکلات قلبی و درمان آن‌ها ضروری است.
↲ سبک زندگی سالم را در پیش گیرید
رعایت یک رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و کاهش مصرف الکل و سیگار از جمله راهکارهای مؤثر برای حفظ سلامت قلب است.
↲ استرس خود را مدیریت کنید
استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس، نظیر مدیتیشن و یوگا، می‌تواند به کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب کمک کند.
↲ بیماری های دیگر زمینه ای را مهار کنید
مدیریت و درمان بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا و چربی خون می‌تواند به حفظ سلامت قلب کمک کند.
↲ آموزش و آگاهی نقش مهمی در سلامت شما دارد
آگاهی از علائم هشداردهنده و مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم غیر معمول می‌تواند به پیشگیری از ایست قلبی کمک کند.
کنترل خطر مرگ ایست قلبی در خواب..
ایست قلبی در خواب می‌تواند یک وضعیت جدی و خطرناک باشد، اما با آگاهی و اقدام‌های پیشگیرانه می‌توان ریسک آن را به حداقل رساند. شناخت علائم و نشانه‌ها و مشاوره با پزشک در صورت وجود مشکلات قلبی ضروری است. به یاد داشته باشید که خواب سالم نه تنها برای احیای بدن، بلکه برای حفظ سلامت قلب نیز اهمیت دارد.
*~ سوالات متداول درباره ایست قلبی در خواب ~*
ایست قلبی معمولاً به صورت ناگهانی اتفاق می‌افتد و ممکن است فرد در خواب متوجه درد نشود، اما نشانه‌هایی مانند سرگیجه یا تنگی نفس ممکن است قبل از بروز ایست احساس شود.
بله، اختلالاتی نظیر آپنه خواب می‌توانند منجر به مشکلات قلبی و افزایش خطر ایست قلبی در خواب شوند. این وضعیت به دلیل توقف مکرر تنفس در خواب و افت اکسیژن خون رخ می‌دهد.
عوامل خطر شامل سن، سابقه خانوادگی، بیماری‌های زمینه‌ای و سبک زندگی ناسالم هستند که می‌توانند ریسک این وضعیت را افزایش دهند.