برای تشخیص علت سنکوپ (غش کردن) بدون دلیل، از بیمار تست تیلت (Tilt) تخت شیب دار می گیرند. پزشک برای تعیین علت سنکوپ، سرگیجه یا غش کردن مکرر و بی دلیل بیمار با این آزمایش می تواند مشخص کند که آیا علت مربوط به ضربان قلب یا فشار خون یا هر دو است یا خیر.اما تست تیلت چیست؟ عوارض تست تیلت چیست؟ به منظور آشنایی بیشتر با تست تیلت تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
تست تیلت چیست؟
وقتی بیمار مکررا غش کند و علت روانشناختی و پنیک نداشته باشد، پزشک برای بررسی بیشتر تست تیلت قلب انجام می دهد تا بررسی کند که آیا این سنکوپ کردن های مداوم ناشی از عارضه قلبی است یا خیر. قبل از انجام تست، بیمار باید کاملا سابقه پزشکی و داروهای مصرفی خود را با پزشک در میان بگذارد و اگر به داروی خاصی حساسیت دارد آن را بگوید. اگر فرد باردار است، پیس میکر یا دستگاه دفیبریلاتور دارد، باید به پزشک اطلاع دهد.
تست تخت شیب دار یا تیلت Had UP Tilt Table Test (HUTT) ، با ایجاد تغییراتی در وضعیت بدن از دراز کشیدن تا ایستادن، علت سنکوپ را تعیین می کند. در حالی که بیمار به نوار قلب (ECG) و مانیتور فشار خون متصل است، روی یک تخت مخصوص با کمربندهای ایمنی مخصوص و زیرپایی دراز می کشد.
هنگام انجام تست تیلت برای شبیه سازی موقعیت بیمار در حالت ایستاده، تخت از خط افق زاویه ۶۰ درجه تا ۸۰ درجه می گیرد. فشار خون و ضربان قلب بیمار حین انجام تست مانیتور می شوند تا تغییرات آن دو نسبت به تغییر موقعیت(جاذبه زمین) بر فرد ارزیابی شود. اگر بیمار در حین آزمایش بیهوش شود، میز به سرعت به حالت افقی برمی گردد تا بیمار هوشیار شود. نتایج این تست به پزشک کمک می کند تا روند درمان صحیحی برای ای عارضه تجویز کند.
چرا پزشک تست تیلت را تجویز می کند؟
اگر بیمار مکررا غش کند و بررسی و دلایل اولیه سنکوپ منفی باشد، پزشک می تواند با تجویز آزمایش تست تیلت علت سنکوپ را بهتر بررسی کند.
علل سنکوپ
به دو دسته مهم قلبی یعنی کسانی که بیماری قلب ساختاری به صورت اختلال در عضله یا دریچه های قلب و یا آریتمی قلبی دارند و دسته غیر قلبی تقسیم می شوند:
در ادامه برخی از دلایل مهم سنکوپ بیماران را ذکر می کنیم:
۱- سندرم وازوواگال
از مهمترت علل غیر قلبی در این بیماری فرد دچار کاهش ناگهانی فشار خون با یا بدون کاهش ضربان قلب می شود. علت اصلی آن اختلال در سیستم اتونومی است که قلب و عروق خونی را کنترل می کنند.
۲- آریتمی
در آریتمی ضربان قلب بیمار خیلی آهسته، خیلی سریع یا نامنظم است. وقتی این اتفاق می افتد، قلب نمی تواند جریان خون کافی را به مغز برساند و فرد سنکوپ می کند.
۳- مشکلات دریچه های قلب
اختلال در عملکرد یک یا چند دریچه قلب می تواند بخصوی تنگی دریجه آئورت جریان خون در قلب را مسدود کند و فرد حالتی شبیه به سنکوپ را تجربه کند.
۴- کاردیومیوپاتی (اختلال عملکرد بطنی)
به دلیل ضعف یا نارسایی عملکرد پمپاژ بطن ها و بزرگ شدن عضله قلب که در این صورت بافت اسکار می تواند ایجاد آریتمی خطرناک کندویا یا.
۵- سندرم تاکی کاردی ارتواستاتیک وضعیتی (POTS۱)
در اختلال سندرم تاکی کاردی ارتواستاتیک وضعیتی، بدن فرد هنگام ایستادن ناگهانی دچار تغییراتی خواهد شد. پزشکان POTS را با افزایش ضربان قلب تا ۳۰ ضربه و احساس ضعف در عرض ۱۰ دقیقه پس از ایستادن از حالت نشسته تعریف می کنند. زنان بین ۱۵ تا ۵۰ سال بیشتر دچار این سندرم می شوند.
از دیگر دلایل سنکوپ را می توان به مصرف برخی داروها، کم آبی شدید، هیپوگلیسمی (کاهش قند خون)، استراحت طولانی مدت در بستر و برخی اختلالات سیستم عصبی که باعث کاهش فشار خون می شود، اشاره کرد. وقتی پزشک از علت سنکوپ کردن مطمئن نباشد، آزمایش تست تیلت را تجویز می کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تست تیلت، صحبت های دکتر علیرضا قربانی شریف را در ویدئو زیر مشاهده کنید:
کارهای قبل و پس از انجام تست تیلت
قبل از آزمایش، تکنسین از بیمار می خواهد روی میزی صاف دراز بکشد و برای اینکه هنگام انجام آزمایش بیمار از روی تخت نیفتد با کمربند جایش را روی تخت محکم می کند. در ادامه الکترودهایی را روی سینه، پاها و بازوهای بیمار قرار می دهد. با اتصال سیم ها الکترودها را به دستگاه الکتروکاردیوگرام، ضربان قلب کنترل می شود.
فشار سنج یا کاف را به بازو وصل می شود که تا فشار خون در طول آزمایش بررسی شود. بندرت نیاز به گرفتن رگ از بیمار است که در صورت لزوم دارو را تزریق کند. اگر فرد در حالت زاویه ۷۰ درجه سنکوپ کند، تخت بلافاصله به حالت افقی برمی گردد. اکثرا بلافاصله پس از افقی شدن تخت بیمار به هوش می آید. پس از اتمام تست تیلت، بیمار به فعالیت های عادی خود بازگردد و نیازی به رعایت نکات خاصی ندارد، البته ممکن است پزشک بسته به شرایط بیمار، دستورالعمل هایی پس از آزمایش به بیمار بدهد.
مواردی که پیش از انجام تست تیلت باید رعایت کنید، عبارتند از:
- ۲ تا ۴ ساعت پیش از انجام آزمایش نباید هیچ گونه ماده غذایی مصرف نمائید. (جهت کاهش احتمال حالت تهوع)
- در مورد داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌نمائید با پزشک خود مشورت نمائید (شاید لازم باشد زمان مصرف برخی از آن‌ها را تغییر دهید)
- بهتر است یک همراه برای بازگشت به خانه و مراقبت از شما طی انجام تست داشته باشید.
آزمایش تیلت چقدر طول می کشد؟
تست تیلت حدودا بین چند دقیقه تا حداکثر ۴۰ دقیقه بسته به زمان مثبت شدن طول می کشد. که ۲۰ دقیقه بدون دارو یا Passive و ۲۰ دقیقه با دارو یا Active معمولا با استفاده از قرص یا اسپری نیتروگلیسرین است.
تفسیر تست تیلت
نتایج آزمایش تخت شیب دار یا تیلت با توجه به این که آیا در حین آزمایش بیمار سنکوپ می کند و چه اتفاقی برای فشار خون و ضربان قلب او می افتد، تفسیر می شود.
تست تیلت مثبت چیست؟
هنگامی که تست تیلت مثبت می شود، در طول آزمایش فرد در اثر کاهش فشار خون کاهش، دچار علائم سرگیجه یا بیهوش شدن می شود.
تست تیلت منفی چیست؟
وقتی نتیجه تست منفی شود یعنی ضربان قلب بیمار هنگام آزمایش فقط کمی افزایش می یابد اما فشار خون به میزان قابل توجهی کم نشده و هیچ علائمی ازسنکوپ کردن بیمار دیده نمی شود.
عوارض تست تیلت
تست تیلت بی خطر است و به ندرت هنگام انجام تست تیلت بیمار دچار عارضه خاصی می شود. اما، مانند هر تست پزشکی، عوارض احتمالی زیر ممکن است رخ دهند:
- ضعف بیمار تا چندین ساعت پس از تست تیلت
- سنکوپ دوباره
- سرگیجه یا سردرد
- فشار خون پایین یا فشار خون بالا
- حالت تهوع
- تپش قلب یا تغییر در ضربان قلب
این عوارض معمولاً وقتی بیمار روی یک تخت افقی دراز بکشد، از بین می روند.
Postural Orthostatic Tachycardia Syndrome۱