تصور کنید قلب شما مثل موتور اصلی یک ماشین است، وقتی این موتور دچار مشکل می‌شود و نیاز به کمک دارد، پیس‌میکر یا همان باتری قلب به کمکش می‌آید تا دوباره ریتم درست را پیدا کند. اما این پایان راه نیست، بلکه شروع یک سبک زندگی جدید است که در آن مراقبت‌های بعد از نصب پیس‌میکر حیاتی هستند. اگر به تازگی این وسیله در قلب شما کار گذاشته شده یا یکی از عزیزانتان آن را دارد، باید بدانید که با رعایت برخی اصول ساده می‌توانید عمر مفید دستگاه را افزایش داده و کیفیت زندگی بهتری تجربه کنید. از همین رو در این مقاله قصد داریم شما را نسبت به نکات کلیدی مراقبت از پیس‌میکر آگاه کنیم.
اهمیت مراقبت‌های پس از نصب پیس میکر
مراقبت مناسب از پیس‌میکر نه تنها باعث افزایش طول عمر دستگاه می‌شود، بلکه مانع از بروز عوارض جدی مانند اختلالات ریتم قلب، عفونت یا خرابی دستگاه خواهد شد. همچنین پایبندی به دستورات پزشک، پیگیری منظم معاینات و خودمراقبتی روزمره، از بروز خطرات احتمالی جلوگیری می‌کند. در این میان سه نکته زیر نقش کلیدی در دوره نقاهت و طول عمر مفید بیمار خواهد داشت:
- مراقبت از محل جراحی برای جلوگیری از عفونت
- اجتناب از وارد کردن فشار یا ضربه به ناحیه پیس‌میکر
- حضور در جلسات بررسی دوره‌ای عملکرد دستگاه
فعالیت‌های فیزیکی مجاز و محدود شده بعد باتری قلب
| فعالیت | مجاز؟ | توضیحات |
|---|---|---|
| پیاده‌روی آرام | ✅ | بسیار توصیه می‌شود |
| بلند کردن اجسام سنگین | ❌ | حداقل تا ۴-۶ هفته ممنوع |
| ورزش‌های سنگین (وزنه‌برداری، بوکس) | ❌ | باید با پزشک مشورت شود |
| رانندگی | ✅/❌ | بسته به شرایط پزشکی تعیین خواهد شد |
نحوه خوابیدن و وضعیت بدنی بعد از نصب پیس میکر
در روزهای ابتدایی بهتر است به پهلوی مخالف محل نصب بخوابید. خوابیدن به پشت نیز انتخاب مناسبی است. همچنین باید از فشار مستقیم به ناحیه دستگاه اجتناب شود. استفاده از بالش اضافی برای کاهش فشار روی شانه، اجتناب از چرخیدن ناگهانی حین خواب و تنظیم وضعیت تخت خواب برای راحتی بیشتر دیگر نکاتی است که برای تضمین سلامتی شما از سمت دکتر علیرضا قربانی شریف پیشنهاد خواهد شد.
پرهیزهای روزمره برای افزایش عمر باتری
- عدم استفاده از دستگاه‌های با میدان مغناطیسی بالا مثل دستگاه جوشکاری
- قرار ندادن تلفن همراه نزدیک ناحیه پیس‌میکر
- خودداری از قرارگیری طولانی در نزدیکی گیت‌های امنیتی فرودگاه یا ضد سرقت فروشگاه‌ها
✍️ بیشتر بخوانید: برای شارژ باتری قلب چه کنیم؟
تاثیر امواج الکترومغناطیسی بر پیس میکر
امواج الکترومغناطیسی قوی ممکن است عملکرد پیس‌میکر را مختل کنند و حتی در برخی موارد باعث تغییر تنظیمات آن شوند. به همین دلیل افرادی که پیس‌میکر دارند باید از قرار گرفتن در نزدیکی منابع شدید امواج مانند دستگاه‌های جوشکاری صنعتی، MRIهای ناسازگار با پیس‌میکر، یا تجهیزات مخابراتی سنگین خودداری کنند. البته اغلب وسایل خانگی مانند مایکروویوهای معمولی ایمن هستند، اما فاصله مناسب از هر منبع پرقدرتی باید رعایت شود.
دستگاه‌های پرخطر که باید بشناسید:
- مایکروویوهای صنعتی (نه خانگی)
- اسکن MRI (تنها در صورت تایید پزشک و داشتن پیس‌میکر سازگار با MRI)
- دستگاه جوشکاری قوی
الزامات احتیاطی سفر با پیس میکر
داشتن پیس‌میکر به معنای خداحافظی با سفر نیست، اما قبل از حرکت لازم است برخی نکات را بدانید. هر نوع وسیله نقلیه شرایط خاص خود را دارد که با رعایت آن‌ها می‌توان ایمنی و آرامش سفر را تضمین کرد. با داشتن پیس‌میکر، سفر همچنان ممکن و ایمن است اما رعایت برخی نکات در طول سفر با وسایل نقلیه مختلف ضروری است:
↲ هواپیما
- همراه داشتن کارت شناسایی پزشکی مخصوص پیس‌میکر
- اطلاع دادن به مامور امنیتی قبل از عبور از گیت
- پرهیز از قرار گرفتن نزدیک تجهیزات الکترونیکی کابین خلبان
↲ قطار و خودرو
- بستن کمربند ایمنی به گونه‌ای که به محل دستگاه فشار وارد نکند
- پرهیز از نشستن طولانی و ثابت در سفرهای طولانی و حرکت گاه‌به‌گاه با توقف خودرو شخصی یا خارج شدن از کوپه برای گردش خون
راهنمای زندگی با باتری قلب در بلندمدت
زندگی طولانی‌مدت با پیس‌میکر نیازمند ترکیبی از آگاهی، مسئولیت‌پذیری و سبک زندگی سالم است. پیروی از رژیم غذایی مناسب، داشتن تحرک کافی، مراجعه منظم به بهترین متخصص آریتمی قلبی و حفظ ارتباط با تیم درمانی از جمله اقدامات کلیدی برای تضمین عملکرد بهینه دستگاه در طول سال‌هاست. همچنین آموزش اطرافیان برای مواجهه با شرایط اورژانسی و پرهیز از استرس‌های فیزیکی و روانی مزمن نیز نقش موثری در بهبود کیفیت زندگی خواهد داشت.
- داشتن برنامه منظم معاینات پزشکی معمولا هر ۶ تا ۱۲ ماه
- داشتن تغذیه سالم و ورزش‌های سبک
- آگاهی اطرافیان از وضعیت بیمار برای کمک در شرایط اضطراری
علائم هشدار بعد پیس میکر قلب که نیاز به مراجعه فوری دارند
- سرگیجه یا غش ناگهانی
- تنگی نفس شدید یا درد قفسه سینه
- افزایش یا کاهش غیر عادی ضربان قلب
- تورم، قرمزی یا ترشح از محل جراحی
- احساس لرزش یا شوک الکتریکی در ناحیه دستگاه
- ضعف یا خستگی غیر معمول و مداوم
- اختلال در شنوایی بوق یا صدای غیرعادی از دستگاه
با آگاهی از سلامت خود مراقبت کنید..
داشتن پیس‌میکر ممکن است در ابتدا اضطراب‌آور به نظر برسد، اما با رعایت اصول ساده و علمی، می‌توانید یک زندگی طبیعی، فعال و با کیفیت را تجربه کنید. کلید این مسیر، آگاهی، توجه به مراقبت‌های لازم و ارتباط مستمر با تیم پزشکی است. اگر شما یا یکی از عزیزانتان پیس‌میکر دارید، حالا زمان آن است که با اطلاعات درست، آینده‌ای ایمن‌تر بسازید.