آمارهای جدید نشان می‌دهد که سکته و درگیری با بیماری های قلبی در میان جوانان رو به افزایش است. تصور کنید جوانی در اوج سلامتی و پرانرژی بودن، ناگهان با علائم سکته یا درد شدید قفسه سینه روبه‌رو شود. این سناریو، اگرچه ترسناک است، اما واقعیت تلخی است که بسیاری از خانواده‌ها با آن مواجه می‌شوند. در این مقاله می‌خواهیم بررسی کنیم چرا این اتفاق بیشتر از گذشته رخ می‌دهد، چه علائمی باید جدی گرفته شوند، و چه کارهایی می‌توان برای پیشگیری و حفاظت از قلب جوانان انجام داد.
چرا بیماری قلبی و سکته در جوانان رو به افزایش است؟
در گذشته، بیماری‌های قلبی بیشتر به عنوان مشکل دوران میانسالی و سالمندی شناخته می‌شدند، اما حالا شرایط تغییر کرده است. سبک زندگی پر استرس، تغذیه ناسالم و کاهش تحرک بدنی باعث شده تا حتی جوانان و نوجوانان نیز در معرض خطر جدی سکته و بیماری قلبی قرار بگیرند.
توضیحاتی درمورد بیماری قلبی
علائم سکته در جوانان
گاهی اوقات بدون اینکه علائم هشدار دهنده‌ای وجود داشته باشد سکته‌ی قلبی در افراد جوان می‌تواند به مرگ ناگهانی منتهی شود. با این حال هر چقدر تعداد علامت‌های هشدار دهنده بیشتر باشد احتمال بروز سکته‌ی قلبی نیز بالاتر می‌رود. علائم هشدار دهنده‌ای که می‌تواند به سکته‌ی قلبی منجر شوند عبارتند از:
- درد در ناحیه‌ی قفسه سینه که به فک، گردن و بازوها میزند
- احساس تنگی نفس
- سرگیجه
- حالت تهوع
- عرق سرد
- غش کردن
علائم اولیه سکته مغزی در جوانان
دکتر علیرضا قربانی شریف توصیه اکید دارند که در صورت مشاهده این ۵ علائم، حتی اگر موقتی باشند، فورا بیمار را به اورژانس برسانید:
- بی‌حسی یا ضعف ناگهانی یک سمت بدن
- اختلال در تکلم یا درک صحبت
- تاری دید ناگهانی یا دوبینی
- سردرد شدید و ناگهانی بدون علت مشخص
- سرگیجه و از دست دادن تعادل
مهم‌ترین علائم بیماری قلبی در جوانان
بیماری‌های قلبی مختلفی وجود دارد که هر کدام ممکن است علائم متفاوتی را برای هر فردی ایجاد کنند، به طور کلی علائم شایعی که در اغلب بیماری‌های قلبی و سکته در سنین نوجوانی و جوانی دیده می‌شود شامل موارد زیر است:
- احساس درد و یا فشار روی قفسه سینه
- تنگی نفس بخصوص هنگام انجام فعالیت
- احساس خستگی
- درد در گردن، فک، گلو، بالای شکم و یا کمر
- بی‌حسی و یا سرد شدن دست و پاها
- تپش قلب شدید
- ضربان قلب نامنظم
- غش
- تورم در پا، شکم یا اطراف چشم
- سرگیجه
علائم بیماری قلبی در نوجوانان دختر
| علائم و نشانه‌ها | توضیحات |
|---|---|
| درد یا فشار در قفسه سینه | ممکن است با فعالیت یا حتی در حالت استراحت ایجاد شود |
| تنگی نفس | به‌ویژه هنگام ورزش یا فعالیت روزانه |
| تپش قلب غیرطبیعی | احساس ضربان سریع یا نامنظم |
| خستگی مفرط | حتی بعد از خواب کافی |
| ورم پا یا مچ | نشانه احتمالی نارسایی قلبی |
۸ علت بیماری قلبی و سکته در جوانان
سکته قلبی هنگامی رخ می‌دهد که سرخرگ کرونر که خونرسانی به عضلات قلب را بر عهده دارد به صورت ناگهانی دچار انسداد می‌شود، انسداد معمولاُ توسط رسوبات چربی ایجاد می‌شود. بیماری‌های قلبی و سکته در جوانان بنا به دلایل مختلفی می‌تواند اتفاق بیفتد که تعدادی از آنها عبارتند از:
- دیابت
- فشار خون بالا
- اضافه وزن و یا چاقی
- سیگار کشیدن
- مصرف مواد مخدر
- عوامل ژنتیکی و بیماری‌های مادرزادی
- رژیم غذایی که حاوی مقادیر بالایی از چربی و نمک باشد
- کم تحرکی
✍️ بیشتر بخوانید: بیماری های قلبی مادرزادی
راهکارهای پیشگیری از سکته و بیماری‌های قلبی در جوانان
برخی از روش‌هایی که می‌تواند در پیشگیری از سکته و بیماری‌های قلبی در سنین جوانی موثر باشد را در ادامه عنوان خواهیم کرد. علاوه بر این موارد چکاپ مستمر توسط پزشک نباید فراموش شود به خصوص اگر در خانواده و بستگانتان سابقه بیماری قلبی و سکته وجود داشته حتما نسبت به سلامتی خود حساس بوده و برای کوچک ترین علائم مشکوک نیز به پزشک مراجعه کنید؛
- نگه داشتن وزن در محدوده‌ی طبیعی
- رژیم غذایی سالم
- ورزش به صورت منظم
- کنترل بیماری دیابت در افرادی که مبتلا به این بیماری هستند
- ترک سیگار و عدم مصرف مواد مخدر حتی به صورت تفریحی
- کاهش مصرف الکل
- مدیریت استرس در طی فعالیت‌های روزانه
- انجام منظم معاینات قلبی توسط متخصص قلب
- رعایت بهداشت مانند شستن منظم دست‌ها، مسواک زدن دندان‌ها و استفاده از نخ دندان در سلامت قلب موثر است.
- ۷ تا ۹ ساعت خواب آرام
عواملی تاثیرگذار بر سکته قلبی در سنین پایین
سکته قلبی در جوانان می‌تواند نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی، سبک زندگی و شرایط محیطی باشد. سابقه خانوادگی بیماری قلبی، فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت از جمله عوامل پرخطر هستند. همچنین مصرف دخانیات، استرس مداوم، بی‌تحرکی و اضافه‌وزن می‌توانند روند آسیب به عروق قلب را تسریع کنند. حتی رژیم غذایی سرشار از فست‌فود و نوشیدنی‌های قندی نیز در درازمدت خطر بروز سکته قلبی را چند برابر می‌کند.
تست و آزمایش‌هایی برای تشخیص زودهنگام بیماری قلبی جوانان
تشخیص به‌موقع بیماری‌های قلبی می‌تواند از بروز بسیاری از عوارض خطرناک جلوگیری کند. حتی جوانانی که احساس سلامتی کامل دارند، بهتر است در صورت وجود عوامل خطر یا سابقه خانوادگی، چکاپ‌های دوره‌ای قلب را جدی بگیرند. این آزمایش‌ها که در ادامه لیست شده است، به پزشک کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی را قبل از پیشرفت شناسایی و درمان کند.
| آزمایش | کاربرد |
|---|---|
| نوار قلب (ECG) | بررسی ریتم و فعالیت الکتریکی قلب |
| اکوکاردیوگرافی | مشاهده ساختار، اندازه و عملکرد قلب |
| تست ورزش | ارزیابی واکنش قلب به فعالیت بدنی |
| آزمایش خون | بررسی کلسترول، قند خون و شاخص‌های التهابی |
روش درمان سکته و بیماری های قلبی در جوانان
درمان بیماری‌های قلبی در جوانان با توجه به نوع بیماری، سن بیمار، علائمی که ایجاد می‌کند و شدت بیماری متفاوت است. روش‌های رایج درمان بسته به صلاحدید پزشک متخصص قلب شامل یکی از این موارد خواهد بود:
۱- تغییر سبک زندگی
رژیم غذایی کم چرب و کم نمک، ورزش به صورت منظم، ترک سیگار و دوری از استری بخش مهمی از روند درمان بیماری‌های قلبی در سنین جوانی است.
۲- دارو
در صورتی که تغییر سبک زندگی به تنهایی برای کاهش علائم کافی نباشد با توجه به نوع بیماری و شدت علائم داروهای مورد نیاز توسط متخصص قلب تجویز می‌شود.
۳- جراحی قلب
برای نجات جان بیمار و بهبود کیفیت زندگی در برخی بیماران قلبی باید عمل جراحی انجام شود. روش‌های مختلفی برای جراحی قلب وجود دارد که با توجه به نوع بیماری، متفاوت است.
بهترین ورزش برای سلامت قلب جوانان
ورزش کردن نه تنها باعث تقویت عضلات قلب می‌شود، بلکه به بهبود گردش خون، کاهش فشار خون و کنترل وزن نیز کمک می‌کند. فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی سریع، دویدن آرام، شنا، دوچرخه‌سواری و حتی یوگا می‌توانند عملکرد قلب را به شکل قابل توجهی بهبود دهند. انجام این ورزش‌ها به صورت منظم، حداقل ۳۰ دقیقه در روز و پنج روز در هفته، یکی از بهترین راهکارهای پیشگیری از بیماری قلبی در جوانان است.
انواع بیماری‌های رایج و شایع قلبی در جوانان
- تنگی دریچه آئورت
- انواع آریتمی‌های قلبی
- نقص دیواره‌ی بین دهلیزها
- ناهنجاری‌های ساختار قلب مانند بیماری دریچه‌ها، دیواره‌ها، ماهیچه‌ها و عروق خونی قلب
- سکته‌ی قلبی
- بیماری عروق کرونر
- نارسایی قلبی
خطرات احتمالی و محدودیت‌های بیماری‌های قلبی در جوانان
برخی از بیماری‌های قلبی ممکن است در صورت عدم درمان و یا عدم توجه به علائم و نشانه‌های بیماری منتهی به مرگ ناگهانی به دلیل سکته‌ی قلبی و یا مشکلات شدیدتر شوند، بنابراین اگر بیماری قلبی دارید و یا در معرض این بیماری قرار دارید، معاینات دوره ای از همان سنین نوجوانی را به صورت منظم انجام دهید. همچنین اگر برای شما در سنین جوانی تشخیص بیماری قلبی داده شده است باید با محدودیت‌ها و خطرات احتمالی که ممکن است با آن مواجه شوید آشنا شوید، تعدادی از این محدودیت‌ها عبارتند از:
- فعالیت‌های ورزشی مانند دویدن و دوچرخه سواری را باید با سرعت آهسته انجام دهید.
- در صورتی که اهل کوهنوردی و یا ورزش‌های حرفه‌ای هستید پیش از ادامه‌ی این فعالیت‌ها با پزشک خود مشورت داشته باشید.
- انجام فعالیت‌هایی که با هیجان شدید همراه است (مانند حضور در شهر بازی) باید با احتیاط همراه باشد.
- ساعت کاری خود را کاهش دهید.
- رابطه جنسی برای بیماران قلبی گاه اگر کنترل نشده انجام شود به دلیل بالا رفتن بیش از حد و هیجانی ضربان قلب خطرناک خواهد بود.
- اگر کار شما با استرس همراه است باید تغییراتی در شغل خود ایجاد کنید.
- پیش از بارداری با پزشک مشورت کنید، در مورد روش‌های پیشگیری از بارداری نیز بهتر است به پزشک خود در مورد بیماری قلبی که دارید اطلاعات کامل ارائه کنید.
هشداری که باید جدی بگیرید!
بیماری قلبی و سکته در جوانان در دنیای امروزی دیگر یک اتفاق نادر نیست، بلکه واقعیتی است که آمار آن روز به روز افزایش میابد! تغییر سبک زندگی، توجه به تغذیه سالم، ورزش منظم و انجام چکاپ‌های دوره‌ای می‌تواند نقش بزرگی در پیشگیری از این مشکلات داشته باشد. توصیه پزشکان قلب این است که جوانان حتی بدون علائم نیز هر چند سال یک‌بار وضعیت قلب خود را بررسی کنند تا از خطرات ناگهانی جلوگیری شود. اگر دغدغه سلامت قلب دارید، مشاوره با دکتر علیرضا قربانی شریف می‌تواند اولین گام مهم برای حفاظت از آینده شما یا فرزندتان باشد.
*~ سوالات متداول درباره بیماری قلبی و سکته در جوانان ~*
فشار خون بالا می‌تواند یک عامل خطر برای سکته قلبی در جوانان باشد. این مشکل معمولاً ناشی از عوامل ارثی، چاقی، نارسایی کلیه و سایر عوامل است.
سیگار کشیدن باعث افزایش فشار خون، تشدید التهابات و ایجاد ترشحات آسیب‌زای قلبی می‌شود و می‌تواند یک عامل خطر برای سکته قلبی در جوانان باشد.
عمده علت سکته قلبی در جوانان عموما مربوط به عوامل خطر قابل کنترل نیستند و اغلب به بیماری‌های خانوادگی و عوامل ژنتیکی برمیگردد.
بله، تغذیه نامناسب می‌تواند ریسک سکته قلبی در جوانان را افزایش دهد. مصرف بیش از حد چربی‌ها، نمک، شکر و کلسترول می‌تواند عواملی باشند که به بروز سکته قلبی در جوانان منجر شوند.
فعالیت بدنی نامناسب، ناکافی یا بیش از حد می‌تواند عامل سکته قلبی در جوانان باشد. نباید فعالیت بدنی را بطور کامل از روزمرگی خارج کرد، اما نیاز است که به میزان و شدت آن توجه کنید.