بدون شک فشار خون بالا شایع ترین عامل خطر بیماری های قلبی عروقی است و زمینه ساز نارسایی قلبی، بیماری عروق کرونر، سکته مغز ی و بیماری مزمن کلیوی است. بیماری فشار خون بالا می تواند به صورت آریتمی قلب ظاهر شود. آمارها نشان می دهد که آریتمی های فیبریلا سیون دهلیزی، فوق بطنی و بطنی ممکن است در بیمارا ن مبتلا به فشار خون بالا رخ دهد. فشار خون بالا و آریتمی قلبی معمولا ا در بسیا ری از بیماران همزمان وجود دارد. اما سوال اینجاست که چه ارتباطی بین فشار خون بالا و آریتمی قلب وجود دارد؟ آیا نوسانات فشارخون تاثیری بر آریتمی قلب خواهند داشت؟ آیا فشار خون بالا باعث تپش نامنظم قلب می شود؟ به منظور آشنایی بیشتر با خطرات فشار خو ن بالا و رابطه آن با آریتمی قلبی تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
منظور از فشار خون بالا و پایین چیست؟
پیش از آشنایی با ارتباط فشار خون بالا و آ ریتمی قلب، بهتر است با نوسانات فشار خون آشنا شوید. به طورکلی، به میزان فشاری که توسط خون در جریان، به دیوا ره رگ ها وارد می آید، فشار خون ( Blood pressure ) گفته می شود.
فشارخون طبیعی در انسان کمتر از ۸۰ / ۱۲۰ میلی متر جیوه است. هنگامی که فشار خون در یک بازه زمانی طولانی مدت بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ سیستولی و کمتر از ۸۰ میلی متر جیو ه دیاستولیک باشد، چنین وضعیتی فشار خون بالا (Hypertension( نامیده می شود.
از طرفی زمانی که فشار خون کمتر از ۹۰ سیستولی و کمتراز ۶۰ میلی متر جیوه دیاستو لیک باشد، فشار خون پایین ( Hypotension ) است. دلایل متعددی از جمله سن، استرس و تنش های مداوم، سبک زندگی (تغذیه، فعالیت های جسمی و میزان خواب و درنهایت برخی از بیماری ها می توانند سبب بروز نوسانات فشار خون شوند. یکی از نشانه های نوسانات فشار خون در بدن انسان آریتمی یا بی نظمی در ضربان قلب است که در ادامه به شرح آن خواهیم پرداخت.
جدول فشار خون بزرگسالان
پنج دسته خوانش فشار خون برای بزرگسالان تعریف می کنند:
- سالم: فشار خون سالم کمتر از ۸۰/۱۲۰ میلی متر جیوه (mm Hg) است.
- افزایش یافته: مقدار سیستولیک بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلی متر جیوه ،و مقدار دیاستولیک کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه است. پزشکان معمولا فشار خون بالا را با دارو درمان نمی کنند، در عوض ممکن است تغییر سبک زندگی را برای کمک به کاهش فشار خون پیشنهاد کنند.
- پرفشاری مرحله یک: مقدار سیستولیک بین ۱۳۰ تا ۱۳۹ میلی متر جیوه، یا مقدار دیاستولیک بین ۸۰ تا ۸۹ میلی متر جیوه است.
- پرفشاری مرحله دوم: مقدار سیستولیک ۱۴۰ میلی متر جیوه یا بالاتر از آن است و یا میزان دیاستولیک ۹۰ میلی متر جیوه یا بیشتر از آن است.
- پرفشاری بحرانی: مقدار سیستولیک بیش از ۱۸۰ میلی متر جیوه است، و یا میزان دیاستولیک بیش از ۱۲۰ میلی متر جیوه است. فشار خون واقع در این محدوده نیازمند مراقبت فوری پزشکی است. در صورتی که در زمان بالا بودن فشار خون علائمی مانند درد قفسه سینه، سردرد، تنگی نفس یا تغییرات بینایی روی دهد، مراقبت های پزشکی اورژانسی لازم است.
آریتمی قلبی چیست؟
به طورکلی، به مشکلات ریتم قلب یا ضربان قلب نامنظم، آریتمی قلب گفته می شود. این وضعیت زمانی رخ می دهد که سیگنالهای الکتری کی هماهنگ کننده ضربان قلب دچار اختلال شده و ضربان قلب خیلی سریع، خیلی کند یا نامنظم می شود.
آریتمی قلبی بر اساس سرعت ضربان قلب به دو گروه تاکی کاردی ضربان قلب سریع و برادی کاردی ضربان قلب آهستهگروه بندی می شود که هریک نیز با توجه به نوع اختلال در قلب انواع مختلفی دارند.دلایل متعددی سبب آریتمی قلب می شود که می توان به بیماری عروق کرونر، بیماری ها ی دریچه قلب، اختلال درعضلات قلبی، فشار خون بالا، ناهنجار یهای مادرزاد ی در مسیرهای الکتریکی و مصرف برخی از داروها اشاره کرد.
چه ارتباطی بین آریتمی قلبی با فشار خون وجود دارد؟
همانطور که در بالا اشاره شد، فشار خون بالا یکی از دلایل ایجاد ریتم نامنظم در قلب است. از طرفی برخی از افراد مبتلا به پرفشاری خون به طور همزمان از انواع آریتمی ها رنج می برند. در ادامه به بررسی ارتباط فشار خون و آریتمی خواهیم پرداخت.
فشار خون بالا و آریتمی قلب
تحقیقات علمی نشان می دهد که افراد مبتلا به فشار خون بالا بیشتر در معرض ابتلا به نارسایی های قلبی هستند. بر اساس مطالعات پزشکی، معمولا ا فشار خون بالا و آریتمی قلبی فیبریلاسیو ن دهلیزی (AF) در بسیار ی از بیمارا ن همزمان وجود دارد. فیبریلا سیون دهلیزی (AF) یک آریتمی شایع است که در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی ، هیپرتروفی بطن چپ، بیمار ی عروق کرونر قلب وفشار خون بالا وجود داشته وسبب افزایش ضربان قلب می شود. تحقیقات علمی نشان می دهد که فشار خون بالا مهم تر ین عامل خطر برای آریتمی فیبریلاسیون دهلیزی است.
محققان به این نتیجه رسیدند فیبریلا سیون دهلیزی و فشار خون بالا باعث افزایش خطرسکته می شود. البته آریتمی های فوق بطنی و آریتمی بطنی هم ممکن است در بیماران مبتلا به فشار خون بالا، به ویژه دربیمارا ن مبتلا به هیپرتروفی بطن چپ رخ دهد. تحقیق دیگری نشان می دهد که هیپرتروفی بطن چپ با فشار خون بالا می تواند باعث طیف گسترده ای از آریتمی های بطنی شود، در نتیجه احتمال ایست قلبی ناگهان ی افزایش پیدا می کند.
علاوه بر موارد ذکر شده، برخی از داروهای ضد فشار خون مستعد ناهنجاریهای الکترولیتی هستند که ممکن است منجر به آریتمی دهلیزی و بطنی شود. لازم به ذکراست که کنترل فشار خون بالا می تواند از بروز این نوع آرتیمی و حتی خطر مرگ در افراد مبتلا جلوگیری کند.
کنترل فشار خون و کاهش ابتلا به آریتمی قلب
بدون شک فشار خون بالا باید درافراد مبتلا به آریتمی قلبی ازجمله بیماران فیبر یلاسیون دهلیزی انقباضات زودرس بطنی مکرر، درمان شود تا احتمال بروز سکته قلبی، نارسایی قلبی و حتی مرگ افراد کاهش یابد. اگرچه درمان قطعی برای فشار خون بالا وجود ندارد، اما استراتژی چند جانبه شامل غربالگری و معاینات منظم می تواند احتمال ابتلا به عوارض جدی ناشی از فشار خون بالا و آریتمی قلبی را کاهش دهد.
علاوه بر این، اصلاح شیوه زندگی، کاهش استرس و تنش های عصبی به همراه دارو درمانی بهینه می تواند منجر به بهبود کنترل فشار خون شود. در نتیجه با رعایت این نکات می توان از شروع یا به تاخیرانداختن پیشرفت نارسایی قلبی، بیماری عروق کرونر و آر یتمی قلبی جلو گیری کند.
راهکارهایی برای کنترل و کاهش فشار خون
از جمله راهکارهایی که می تواند به کنترل فشار خون و آریتمی قلبی کمک کند، عبارتند از:
• پیروی از یک رژیم غذایی سالم
• انجام ورزش منظم و متناسب با شرایط بدنی
• حفظ وزن بدن دروضعیت ایده آ ل
• اجتناب از کشیدن سیگار
• کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده و پر نمک
• محدو د کردن یا اجتناب ازمصرف کافئین والکل
• کاهش استرس، اضطراب وعصبانیت
• استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک
کلام آخر
همان طور که درمقاله اشاره شد، افراد مبتلا به فشار خون بالا بیشتر در معرض نارسایی های قلبی، آریتمی قلبی ومشکلات جدی تر می شود. بر اساس تحقیقات علمی، در بسیار ی از بیماران مبتلا به فشار خون بالا آرتیمی قلبی به وجود می آید که شایع ترین نوع آن فیبریلاسیون دهلیز ی (AF ) است. تغییرات سبک زندگی از جمله تغذیه مناسب، فعالیت های جسمی منظم و کاهش استرس می تواند به به جلوگیر ی از آریتمی قلبی در مبتلایان فشار خون بالا کمک کند. در پایان توصیه می شود به منظور کاهش خطرات احتمالی ناشی از فشار خون بالا و آریتمی قلبی به طور منظم به متخصص قلب و عروق مراجعه نمایید.