هولتر قلبی یک نوع الکتروکاردیوگرام قابل حمل است که میتواند فعالیتهای الکتریکی قلب را در مدت ۲۴ ساعت و یا بیشتر ثبت نماید. این دستگاه شامل دو یا چند الکترود کوچک بوده که روی قفسهی سینه نصب میشود، الکترودها به یک مانیتور کوچک قابل حمل متصل هستند. نتایج ثبت شده در پایان دوره آزمایش توسط متخصص قلب مورد ارزیابی قرار می گیرد. در ادامه این مقاله از سایت دکتر علیرضا قربانی شریف درباره تمام آنچه باید برای استفاده از هولتر قلبی بدانید، صحبت خواهیم کرد.
چه زمانی به هولتر قلب نیاز است؟
برای بررسی فعالیتهای قلب در اولین مرحله الکتروکاردیوگرام برای بیمار درخواست میشود. الکتروکاردیوگرام یکی از سادهترین آزمایشهایی است که برای بررسی فعالیتهای قلبی تجویز میشود. در این آزمایش الکترودهای کوچکی روی قسمتهایی مانند سینه و شکم گذاشته میشود تا فعالیت الکتریکی قلب ثبت شود.
الکتروکاردیوگرام به بررسی فعالیت قلب در حالت استراحت میپردازد، اگر نتایج الکتروکاردیوگرام در حالت استراحت هیچ گونه مشکلی را نشان ندهد ممکن است پزشک به اطلاعات بیشتری از عملکرد قلب هنگام انجام فعالیتهای روزمرهی بیمار نیاز داشته باشد. در این موارد هولتر قلب پیشنهاد میشود. هولتر قلب توسط پزشک متخصص بیماریهای قلبی برای تعداد خاصی از بیماران که دچار علائم زیر شده باشند، تجویز شده و لازم است به مدت ۲۴ ساعت و یا بیشتر از هولتر قلب استفاده نمائید:
- سرگیجه
- غش
- پایین بودن فشار خون
- خستگی مداوم
سایر مواقعی که برای پیشگیری و بهبود سریع تر نیاز به هولتر قلب خواهد بود عبارت است از:
- شناسایی ضربان قلب نامنظم
- بررسی فعالیت ضربان ساز
- بررسی عملکرد قلب پس از یک حملهی قلبی
- بررسی تاثیر درمانهای تجویز شده
- بررسی عملکرد قلب در طی انجام فعالیتهای روزمره
کاربرد هولتر مانیتورینگ ضربان قلب
- ثبت ریتمهای غیرطبیعی قلب که فقط در شرایط خاصی مانند فعالیت اتفاق میافتد.
- ثبت تاثیر استرس و یا سایر حالات بر فعالیت قلب.
- ثبت حداقل و حداکثر تعداد ضربان قلب در طی شبانه روز
روش نصب هولتر قلب
نصب هولتر قلب یک روش سرپایی است که با توجه به شرایط بیمار ممکن است تغییراتی داشته باشد. در حالت کلی روش نصب هولتر قلبی به این صورت است:
- ابتدا باید هرگونه جواهر و یا زیورآلاتی که ممکن است در عملکرد هولتر قلبی اختلال ایجاد کند را خارج کنید.
- لباسهای بالاتنه را در بیاورید.
- در صورتی که قفسهی سینه مو دارد در برخی موارد ممکن است موها تراشیده شوند.
- بعد از تمیز کردن قفسهی سینه، الکترودها در قسمتهایی از قفسهی سینه و شکم قرار میگیرد.
- الکترودها به سیمهایی متصل هستند که در یک جعبه مانیتور کوچک قرار گرفتهاند. این جعبه ممکن است مانند یک کیف روی شانه یا مثل یک کمربند دور کمر قرار بگیرند.
- سپس اطلاعات تکمیلی در مورد نحوهی فعالیت دستگاه و مراقبتهایی که باید از ان داشته باشید به شما ارائه میشود.
مراقبتهای هولتر قلب
برخی از شرایط و عوامل میتوانند در نتایج هولتر قلب تاثیرگذار باشند، به همین علت توصیه میشود پس از نصب هولتر قلب مراقبتهای زیر را در نظر داشته باشید و به توصیه های پزشک خود به طور دقیق گوش فرادهید.
- از قرار گرفتن در نزدیک آهن ربا، فلزیاب، کابل فشار قوی برق و سایر وسایل خانگی دور بمانید.
- ریش تراش برقی، مسواک برقی و حتی امواج ماکروویو میتوانند در نتایج هولتر قلب تداخل ایجاد کنند.
- تلفنهای همراه را در فاصلهی حداقل ۱۵ سانتیمتری از جعبهی هولتر قرار دهید.
- عرق کردن بیش از حد ممکن است باعث جدا شدن و یا شل شدن الکترودها شود بنابراین از قرار گرفتن در محیطهای خیلی گرم خودداری نمائید.
- از خیس کردن مانیتور خودداری نمایید.
- زمانی که فعالیتی را انجام می دهید در دفتر یادداشت نمایید تا پزشک بتواند تغییرات عملکرد قلب را همزمان با فعالیتی که انجام میدادید ارزیابی نماید.
- مانیتور هولتر باید در تمام ساعات شبانه روز حتی در هنگام خواب نیز به شما متصل باشد.
تفاوت هولتر فشار خون و هولتر قلبی
هولتر قلبی به بررسی عملکرد و ریتم قلب در تمام ساعات شبانه روز میپردازد، کاربرد هولتر قلب در قسمتهای پیش اشاره شد اما هولتر فشار خون یک دستگاه فشار سنج است که هر یک ساعت فشار خون را اندازه گیری و ثبت مینماید.
هولتر فشار خون برای ارزیابی وضعیت فشار خون در بیمارانی که دارای مشکلات فشار خون هستند و یا افرادی که با داروهای فشار خون تحت درمان هستند و همچنین در برخی موارد برای بررسی آپنه خواب مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از موارد اصلی استفاده از هولتر فشار خون در بیمارانی است که دچار سندرم روپوش سفید هستند. این بیماران زمانی که در مطب پزشک و یا محیط بیمارستان قرار میگیرند با دیدن روپوش سفید پزشک و پرستار دچار استرس میشوند و ممکن است فشار خون آنها افزایش پیدا کند. هولتر فشار خون به پزشک امکان ارزیابی فشار خون بیمار را در هنگام استراحت و فعالیتهای روزمره میدهد (زمانی که هیچ گونه استرسی ناشی از قرار گرفتن در محیط بیمارستان را ندارند).
آزمایش هولتر مانیتورینگ قلب چگونه است؟
هولتر مانیتور معمولا برای یک الی دو روز باید پوشیده شود. در طی این مدت تمام عملکردهای قلبی ثبت میشود. ممکن است دستورالعملهایی برای اجتناب از برخی فعالیتها داشته باشید. پیش از خروج از بیمارستان یک فرم به شما داده میشود تا فعالیتهای روزمره و علائمی مانند تپش قلب، تنگی نفس، درد قفسه سینه، سرگیجه و علائم دیگر را باید در آن ثبت کنید. پس از پایان دوره، با صلاحدید متخصص قلب دستگاه خارج میشود. مواردی که دستگاه ثبت کرده با یادداشتهای شما مورد ارزیابی قرار میگیرد تا در نهایت بتواند تشخیص دقیقی از بیماری و یا وضعیت قلب بیمار داشت.
خطرات احتمالی هولتر قلب
هولتر قلب یک روش ساده برای بررسی عملکرد قلب است و خطرات ناچیزی دارد. برخی از خطرات احتمالی هولتر قلب در صورت عدم مراقبت و درمان اصولی و درست شامل موارد زیر خواهد بود:
- چسباندن و جدا کردن الکترودها به قفسهی سینه ممکن است سخت و کمی ناراحت کننده باشد.
- در صورتی که الکترودهای برای مدت زمان طولانی روشن باشند میتوانند موجب تحریک پوست و یا تاول شوند.
*~سوالات متداول درباره هولتر قلب ~*
خیر ارزیابیهایی که توسط هولتر مانیتور انجام میشود کاملاُ بدون درد است. ممکن است هنگام نصب و یا خارج کردن الکترودها درد جزئی را حس کنید.
با توجه به شرایط جسمانی و بیماری هر فرد ممکن است لازم باشد هولتر مانیتور برای ۲۴ الی ۴۸ ساعت نصب باشد.
خیر، آب، تعریق و یا هر گونه خیس شدن دستگاه میتواند به عملکرد دستگاه آسیب وارد نماید. توصیه میشود پیش از نصب هولتر مانیتور ابتدا دوش بگیرید و سپس برای نصب هولتر مانیتور مراجعه نمایید تا در زمان نصب دستگاه احتیاجی به حمام رفتن نداشته باشید.