بیماری انقباضات زودرس قلبی که به اختصار پی وی سی قلبی(PVC) نامیده می شود، یک نوع آریتمی قلبی است. بیماری PVC همیشه منجر به بروز مشکل نمی شود و تنها در صورتی که به صورت مداوم برای ماه ها و یا سال ها اتفاق بیفتد می تواند موجب نوعی از کاردیومیوپاتی و یا ضعیف شدن عضله قلب شود. به منظور آشنایی بیشتر با علل، علائم و درمان بیماری PVC تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
بیماری پی وی سی قلبی (PVC) چیست؟
بیماری پی وی سی قلبی یا PVC (Premature ventricular contractions) نوعی آریتمی قلب است. این عارضه زمانی ایجاد می شود که سیگنال های الکتریکی شروع کننده ضربان قلب، از یکی از دو حفر ی پایینی قلب (بطن) آغاز شود. این سیگنال ها به طور طبیعی باید از حفره ی سمت راست بالای قلب (دهلیز راست) شروع شوند.
اکثر مواقع PVC ها در قلب طبیعی ایجاد می شوند و بیشتر از قسمت خروجی بطن راست یا RVOT منشا می گیرند که در خانم ها شایع تر هستند. PVC ها می توانند از بطن چپ هم منشا بگیرند که این ها در آقایان شایع تر است.
عناوین دیگری که برای توصیف این بیماری به کار برده می شود عبارتند از:
- انقباضات پیش از بطن
- کمپلکس های بطنی زودرس
- اکستراسیستول های بطنی
- ضربان های زودرس بطنی
مکانیسم قلب در افراد مبتلا به بیماری PVC
در یک قلب سالم، مجموعه ای از سلول ها در دهلیز راست به نام گره ی سینوسی، اولین سیگنال های الکتریکی ضربان قلب را ارسال می نمایند. این سیگنال ها در قلب حرکت کرده و به بطن چپ و راست منتقل شده و باعث ایجاد انقباض قلب می شوند.
اما در افرادی که دچار بیماری PVC هستند، اولین سیگنال ها از یکی از بطن ها آغاز می شود که نتیجه ی آن عبور سیگنال های متفاوت از قلب و ایجاد ضربان نامنظم می شود.
علائم پی وی سی قلب (PVC)
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری هیچ گونه علامت ظاهری ندارند، اما در برخی از افراد علائمی جزئی مانند سرگیجه، احساس غش کردن، تپش و یا احساس تپش در رگ گردن ممکن است وجود داشته باشد.
در افرادی که دچار بیماری های قلبی دیگری هستند PVC می تواند موجب بروز تنگی نفس شود. بسیاری از بیماران علائم بیماری را به صورت یک تکان قلبی و یا ضربان ناپدید شده توصیف می کنند.
علت پی وی سی قلب (PVC)
عوامل متعددی می تواند موجب بروز این بیماری شود که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
- عدم تعادل بین الکترولیت ها مانند کمبود پتاسیم و منیزیم
- حمله ی قلبی
- نارسایی قلبی
- بالا رفتن آدرنالین به دلیل اضطراب و یا استرس
- کاهش جریان خون به قلب مانند گرفتگی عروق یا بیماری عروق کرونر
چه افرادی در معرض خطر بیماری PVC هستند؟
این بیماری یک اختلال تقریباً شایع بوده و ۷۵ درصد از مردم ممکن است آن را در دوره های کوتاه مدت و یا بلند مدت تجربه نمایند. بیماری پی وی سی قلبی ممکن است در تمام افراد ایجاد شود، اما در برخی از افراد احتمال بروز آن بیشتر است. عوامل خطری که منجر به افزایش احتمال بیماری PVC می شود عبارتند از:
- افزایش سن
- بیماران مبتلا به برخی بیماری های قلبی مانند نارسایی قلبی
- افراد مبتلا به فشار خون بالا
- بیمارانی که دچار حملات قلبی بوده اند
- مبتلایان به کاریومیوپاتی هیپرتروفیک
✍️ بیشتر بخوانید: تفاوت PAC و PVC قلبی
تشخیص بیماری PVC
ابتدا یک شرح حال بالینی از سابقه ی بیماری های که قبلاً به آن مبتلا بوده اید به خصوص بیماری های قلبی تهیه می شود و بررسی سلامت عمومی شما مورد ارزیابی قرار می گیرد. معاینه بالینی با گوش دادن به ضربان قلب توسط پزشک متخصص قلب و عروق انجام خواهد شد تا علائم بی نظمی بررسی شود. در مراحل بعدی آزمایش هایی تجویز خواهند شد که به شرح زیر است:
- آزمایش الکتروکاردیوگرام جهت بررسی ضربان قلب و سیگنال های الکتریکی
- مانیتور هولتر جهت ارزیابی ضربان قلب در حالت های مختلف در طی چند روز
- آزمایش خون جهت بررسی سطح پتاسیم و ارزیابی هورمون های غده تیروئید
- تست استرس قلبی
- ام آر آی و یا سی تی اسکن جهت بررسی عملکرد و ساختار قلب
- اکوکاردیوگرام جهت مشاهده عملکردT دریچه های قلبی و ارزیابی جریان خون در حفره های قلب
- مطالعات الکتروفیزیولوژی جهت تجزیه و تحلیل فعالیت های الکتریکی قلب بیماران
درمان پی وی سی قلبی (PVC)
درمان می تواند در ابتدا دارویی و در صورت عدم جواب استفاده از روش ابلیشن یا از بین بدون کانون PVC با استفاده از گرما یا امواج Radiofrequency باشد.
گاهی PVC در بیمار با سابقه سکته قلبی، نارسایی قلبی و یا کاردیومیوپاتی هیپر تروفیک ایجاد می شود که در این مواقع می تواند خطرناک تر باشد. بهترین روش درمان پی وی سی قلب بر اساس بررسی برخی نکات زیر برنامه ریزی می شود که عبارتند از:
- PVC در یک قلب نرمال است و یا اینکه با قلبی روبرو هستیم که درجاتی از نارسایی هم دارد؟
- تعداد PVC چه مقدار است؟ که البته در مورد تعدا د PVC ها بهتر است فرد حداقل دو بار هولتر ۴۸ ساعته با فاصله انجام بدهد تا بتوان تعداد را دقیق حدس زد.
- آیا بیمار علامت دارد و یا متوجه PVC نیست؟
اگر قلب نارسایی و یا درجاتی از نارسایی داشته باشد، اقدام درمانی باید حتی با تعداد PVC کمتر صورت گیرد تا جلوی روند نارسایی قلب گرفته شود. چونPVC ها می توانند نارسایی قلب ایجاد کنند. انقباض زودرس به مرور (بخصوص اگر زیاد باشند) ماهیچه قلب را متاثر، خسته و بعد تخریب می کنند.
اگر تعداد PVC زیاد باشد (حدود ۱۸ تا ۲۰ درصد) و اگر علارغم درمان با داروی بدون عارضه بتابلوکر و کلسیم بلوکر ها این تعداد باقی بماند، اقدام درمانی یا همان ابلیشن انجام می شود.
و در آخر بیمارانی که علامت دارند و ضربانات اضافی را علارغم درمان دارویی حس می کنند و تعداد قابل توجهی PVC دارند باید زودتر درمان ابلیشن شوند. درمان ابلیشن در PVC ها هنگامی لازم است که روشی امن باشد. این روش در صورت تجربه خوب پزشک آریتمی با در صد بالایی از موفقیت همراه است.
پیشگیری از بیماری PVC
هیچ راهکاری جهت پیشگیری از انقباضات زودرس بطنی وجود ندارد، اما شما می توانید با مراعات برخی از موارد سلامت قلب خود را به طور کلی افزایش دهید.
دستورالعمل هایی که می تواند سلامت قلب شما را بهبود ببخشند عبارتند از:
- دستیابی به وزن ایده آل با توجه به جنس و قد
- عدم مصرف سیگار، قلیان و یا پیپ
- کاهش مصرف الکل و کافئین
- رژیم غذایی متعادل سرشار از سبزیجات، میوه و غلات کامل
- ورزش منظم
- بررسی کلسترول و فشار خون به صورت دوره ای
- کنترل استرس و اضطراب
- حداقل ۷ ساعت خواب شبانه
و در نهایت..
انقباضات زودرس بطنی قلب که با نام PVC شناخته می شود، یکی از بیماری های آریتمی قلب است که ریتم منظم قلب را مختل می کند. این عارضه در اغلب مواقع بدون درمان خاصی برطرف می شود، اما در صورت تداوم می تواند به ماهیچه های قلب آسیب وارد کند. در چنین وضعیت برای جلوگیری از عوارض احتمالی، درمان ضروری است. در پایان توصیه می شود به منظور درمان مناسب و کنترل بیماری پی وی سی قلب به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
*~ سوالات متداول درباره PVC قلب ~*
این بیماری در اغلب موارد با مصرف دارو و یا سایر درمان های کم تهاجمی برطرف خواهد شد. PVC معمولاُ عاملی جهت تهدید زندگی بیماران نیست، اما در صورتی که به صورت مکرر و در طولانی مدت ادامه داشته باشد می تواند منجر به آسیب در ماهیچه های قلبی شود.
این بستگی به این دارد که چند بار پی وی سی را تجربه می کنید و اینکه آیا انقباضات نامنظم بعد از ورزش کاهش می یابد یا افزایش می یابد. به طور کلی، اگر بیماری قلبی ندارید و گهگاه PVC را تجربه می کنید که با فعالیت بدنی بدتر نمی شود، ورزش خطری ایجاد نمی کند. اما اگر پی وی سی های مکرر را تجربه می کنید، باید قبل از انجام ورزش های سنگین با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
پی وی سی شایع ترین آریتمی است که در زنان باردار تشخیص داده می شود. تجربه این وضعیت در بارداری در موارد محدود، بی خطر است. اما PVC های مکرر اثرات نامطلوبی بر بارداری دارند و بار بالای PVC ممکن است یک عامل مهم مرتبط با پیامدهای نامطلوب جنین و نوزادی محسوب شود.
بیماری PVC سبب مشکلات معده نمی شود، اما افراد مبتلا به بیماری های گوارشی مانند ریفلاکس معده (برای مدت طولانی) می توانند با علائم مختلف قلبی، از جمله تپش قلب، آنژین صدری، نارسایی قلبی، تاکی کاردی حمله ای یا PVC مواجه شوند.